نوروزگردی در شهر گمشده گلستان/ تمیشه؛ شهری به قدمت ساسانیان

ایسنا/گلستان شهر باستانی تمیشه که قدمت آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد فرصتی مناسب برای حضور گردشگران و مسافران نوروزی است.

در حالی که امروزه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از هر روزنه تاریخی برای جذب توریست و گردشگر بهره می‌برند اما در ایران اسلامی از جمله در گلستان که به نگارستان ایران لقب گرفته آنگونه که باید از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری نشده و به نظر می‌رسد ضعف در معرفی این جاذبه‌های گردشگری و تاریخی خود مزید بر علت است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

می‌خواهیم شما را به شهر گمشده این خطه سرسبز شمالی ببریم شهری که متعلق به دوران ساسانی بوده و با وجود ثبت به‌عنوان یکی از آثار ملی، کمتر گلستانی است که نام شهر تمیشه را شنیده باشد.

این شهر پایتخت یک سلسله محلی متعلق به اوایل اسلام تا دوره سلجوقی بوده و هم‌اکنون بقایای شهر قدیمی تمیشه و دیوار آن در غرب روستای سرکلاته خرابشهر در شهرستان کردکوی به‌صورت تپه‌های پست و مرتفع جلب‌توجه می‌کند.

 بخشی از عناصر حفاظتی شهر متعلق به دوره ساسانی است که در زمان سلطنت انوشیروان ساخته‌شده بود. دیوار عظیم شهر تمیشه که از دامنه کوه واقع در جنوب روستای سرکلاته خرابشهر شروع‌شده و تا دریای خزر ادامه دارد نیز مربوط به دوره ساسانی است.

ویرانه‌های شهر تمیشه در محل آبادی سَرکلاته، مرکز دهستان چهارکوه، در بخش مرکزی شهرستان کُردکوی، در استان گلستان، در حدود ۱۱ کیلومتری جنوب غربی شهر کردکوی و ۶ کیلومتری جنوب راه اصلی کردکوی- بهشهر واقع است.

براساس منابع قابل دسترس به نظر می‌رسد نخستین پژوهش انجام شده در محدوده شهر تاریخی تمیشه، مربوط به سال ۱۳۴۳ خورشیدی است که ابتدا امتداد دیوار از جنگل‌های جنوب دهکده سرکلاته رهگیری شد ولی انتهای آن به دست نیامده است. دیوار تدافعی است و با آجرهای چهارگوش بزرگ به ابعاد ۸×۳۶×۳۶ سانتی متر و ۱۰×۳۸×۳۸ سانتی متر احتمالاً در دوره ساسانی ساخته شده که پیدا شدن سفال‌های بدون لعاب، تعلق آن را به دوره ساسانی تایید کرده است.

 پژوهش انجام‌شده در سال ۱۳۸۰ نشان می‌دهد شهر باستانی تمیشه با توجه به وسعت و گستردگی آثار تمیشه و موقعیت مکانی آن از لحاظ زیبایی‌شناسی و شهرسازی و به‌کارگیری از مصالح بومی در ساخت و سازهای شهری بی‌نظیر و عظیم بوده و به احتمال زیاد معماران پیش از احداث شهر دارای نقشه بوده‌اند.

 به استناد شواهد با توجه به رطوبت فراوان منطقه، بیشتر بناهای شهر روی پِی‌های سنگی قرار داشته‌اند، سقف خانه‌ها به صورت شیروانی و دارای بام پوش کانالی شکل و ناودانی بوده و طراحان شهر تمیشه برای حفاظت از شهر خندق و دیوار آجری پیرامون آن ساخته‌اند.

شهر تمیشه و تاسیسات وابسته به آن شامل محوطه‌های مهمی چون کانال قدیمی انتقال آب معروف به میرانلو، محوطه بانوسران، محوطه خرابشهر، دیوار تمیشه است.

با مطالعه ساختارهای معماری تمیشه چنین به نظر می‌رسد که این شهر پیش از ساخته شدن به مانند برخی از شهرهای ساسانی چون فیروزآباد دارای نقشه بوده و طراحان ساسانی از آن استفاده کرده‌اند البته به واسطه اوضاع سیاسی در این دوره و تحریک قبایل شمالی توسط امپراطوری روم، دولت ساسانی ناگزیر شد خطه شمال را با کشیدن دیوارهای دربند در قفقاز و دیوار بزرگ گرگان در دشت گرگان این مناطق را از خطر تهاجم گاه و بیگاه این اقوام دور نگاه دارد، زیرا نبردهای سنگین بین ایران ساسانی و دولت روم تقریباً به صورت دائمی هرازگاهی چند به وقوع می پیوست از این رو سیاستمداران این دولت‌ها، راه‌های فشار بر یکدیگر را دائماً مورد مطالعه قرار داده و از کوچکترین فرصت‌ها برای ضربه زدن استفاده می‌کردند.

مطالعات باستان‌شناسی در سال های ۸۸-۱۳۸۴ نشان می دهد که دیوار بزرگ گرگان و دیوار تمیشه در اواخر دوره ساسانی ساخته شده اما این دیوارها به ترتیب در جهت‌های غرب به شرق و شمال به جنوب کشیده شده است. 

بررسی های باستان شناسی در ضلع شمال گرگان نشان از استفاده این محوطه‌ها در اوایل دوره ساسانی بوده که پس از کشیدن دیوار این اسقرارگاه‌ها تا اندازه‌ای متروک شده است.

وجود ۴۳ قلعه متصل به دیوار گرگان و قلعه هایی چون قلعه یساقی، قلعه خرابه، سلطان دون، قلعه دلند، گوگ قلعه، دشت قلعه، گبری قلعه و قلعه گرگاندوز نشان می دهد که بخشی از سپاه ساسانی در این منطقه حضور دائم داشته و نسبت به حفاظت از این مرزها اقدام کرده‌اند.

 کشف بقایای چهارطاقی در قره دیب‌نشان از توجه بیش از پیش دولتمردان ساسانی به این ناحیه است. چنین به نظر می‌رسد شهر تمیشه یکی از شهرهای است که بر حسب ضرورت و نیاز ایجاد شده و به نوعی بخش تکمیلی از تاسیسات دفاعی بوده است.

علاوه بر اسناد و شواهد تاریخی که نشان دهنده جایگاه تمیشه در دوره اسلامی است پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد بخش‌هایی از این شهر در دوره اسلامی گسترش یافته و برخی از بناها دچار تغییر کاربری شده است.

مطالعات میان رشته ای در قلعه بانسران نشان از یک مسجد متعلق به اوایل دوره اسلامی است که در متون این دوره نیز به آن اشاره شده است.

بررسی یافته‌های سفالی که بیشترین طیف آن متعلق به قطعات سفال‌های قرمز ساده و منقوش است و شامل بقایای تنگ‌ها، کوزه‌ها، کاسه‌ها، بام پوش‌ها و غیره بوده که ادامه سنت سفالگری دوره ساسانی را تا قرون اولیه اسلام نشان می‌دهد البته وجود برج رادکان قرن پنجم هجری که دارای کتیبه‌های دوزبانه پهلوی ساسانی و کوفی بنایی است نشان از نفوذ فرهنگ ساسانی-اسلامی در این منطقه دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دوره ساسانی دوره ساسانیان درياي خزر نوروز کردکوی استانی اجتماعی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی شهرستانها نوروز استانی سیاسی گردشگري استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی دوره ساسانی نظر می رسد نشان می دهد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۲۱۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش ۸۰۰ درصدی آسیب های اجتماعی با مناسب سازی زیرساخت ها | ۵۰ خودرو در خدمت گشت فوریت های اجتماعی

به گزارش همشهری آنلاین، احمد احمدی صدر گزارشی از آخرین فعالیت‌ها در زمینه ایجاد زیرساخت‌های مناسب پیرامون ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در دوره مدیریت شهری کنونی ارائه کرد و گفت: در دوره مدیریت شهری کنونی تعداد زیرساخت‌ها و بسترهای مناسب به منظور ساماندهی آسیب‌های اجتماعی و کاهش این آسیب‌ها رشد ۸۰۰ درصدی داشته است.

او ادامه داد: از سال ۱۴۰۰ تا به امروز ۱۰ مرکز تربیتی، آموزشی و درمانی یاورشهر ایجاد شده است که با ۷۷۵۰ ظرفیت ویژه جذب و نگهداری معتادین متجاهر و افراد منع پذیرشی اعم از بیماران زخم باز، عفونی، ایدز، هپاتیت و... در حال فعالیت هستند.

مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران تاکید کرد: اگر بیش از ۷۵۰۰ معتاد متجاهر و افراد منع پذیرش طی دوسال گذشته ساماندهی و در مراکز یاورشهر نگهداری نمی‌شدند هرگونه طرح ساماندهی در آینده شکست می‌خورد و حالا که چهره شهر از لحاظ ساماندهی آسیب‌های اجتماعی تغییرات اساسی پیدا کرده به این دلیل اصل که این افراد ساماندهی شده اند.

احمدی صدر افزود: در حوزه کودکان کار و خیابان نیز زیر ساخت‌های بسیار خوبی در دوره مدیریت شهری فعلی فراهم شده است و ما علاوه بر افتتاح و راه‌اندازی ۱۲ مرکز پویاشهر ویژه توانمندسازی، استعدادیابی و آموزش کودکان کار و خیابان که تعداد کل آن به ۳۸ مرکز رسید، سایر زیر ساخت های فرسوده و قدیمی را نیز بازسازی و احیا کردیم و در حال حاضر مراکز پویاشهر شهرداری تهران در حال خدمات رسانی به بیش از ۷ هزار کودک کار و خیابان هستند.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران تصریح کرد: در دوره مدیریت شهری فعلی ۵ مددسرا در مناطق ۳، ۵ ، ۱۱ ، ۱۲ (زنان) و ۱۷ راه‌اندازی شد و تمامی مددسراهای مناطق ۲۲ گانه نیز مورد بازسازی و تقویت زیرساخت قرار گرفت.

همچنین توسعه این زیرساخت‌ها نیز همزمان در دستور کار مدیریت شهری فعلی بود؛ به عنوان مثال مددسرای منطقه ۲۲ از ۱۰۰ ظرفیت به ۱۵۰ ظرفیت ارتقا پیدا کرد و مددسرای منطقه ۹ از ۱۵۰ ظرفیت به ۲۰۰ ظرفیت رسید. مددسرای منطقه ۱۴ از ۶۰ ظرفیت به ۱۵۰ ظرفیت ارتقا پیدا کرد و مددسرای منطقه ۱۸ نیز از ۴۰ ظرفیت به ۸۰ ظرفیت توسعه پیدا کرد. همچنین مددسرای منطقه ۱۹ که پیش از ۶۰ ظرفیت داشت حالا ۱۵۰ ظرفیت دارد.

احمدی صدر خاطر نشان کرد: ما تا پایان امسال ۸ الی ۱۰ مرکز جامعه پذیری نیز افتتاح و مورد بهره برداری قرار خواهیم داد که یکی از کارهای بزرگ مدیریت شهری فعلی به حساب می‌آید. همچنین تعداد مددسرا ها را نیز افزایش خواهیم داد و در مناطقی که مددسرا ندارند، ایجاد این زیر ساخت‌ها در دستور کار آنها قرار گرفته است.

او افزود: ما پیش از این حدود ۹ پایگاه خدمات اجتماعی داشتیم اما در دوره مدیریت شهری فعلی این تعداد به ۲۹ پایگاه خدمات اجتماعی رسید که افزایش بسیار قابل توجهی داشته است به عنوان مثال در بهشت زهرا(س) ما دو پایگاه خدمات اجتماعی داریم که در حال خدمت‌رسانی به مددجویان این محدوده هستند.

احمدی صدر در پایان گفت: پس از افتتاح طرح حامی شهر ویژه ساماندهی آسیب دیدگان اجتماعی پایتخت تعداد گشت‌های فوریت‌های اجتماعی شهر تهران به بیش از ۵۰ خودرو رسید در حالی که در دوره‌های قبلی این عدد از ۱۰ الی ۱۵ تجاوز نمی‌کرد.

کد خبر 850364 منبع: خبرگزاری شهر برچسب‌ها خدمات شهری شهرداری تهران آسیب اجتماعی