به نقل از «ایسنا»

نوروزگردی در شهر گمشده گلستان/ تمیشه؛ شهری به قدمت ساسانیان

تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۲۱۶۴۳

ایسنا/گلستان شهر باستانی تمیشه که قدمت آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد فرصتی مناسب برای حضور گردشگران و مسافران نوروزی است.

در حالی که امروزه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از هر روزنه تاریخی برای جذب توریست و گردشگر بهره می‌برند اما در ایران اسلامی از جمله در گلستان که به نگارستان ایران لقب گرفته آنگونه که باید از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری نشده و به نظر می‌رسد ضعف در معرفی این جاذبه‌های گردشگری و تاریخی خود مزید بر علت است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

می‌خواهیم شما را به شهر گمشده این خطه سرسبز شمالی ببریم شهری که متعلق به دوران ساسانی بوده و با وجود ثبت به‌عنوان یکی از آثار ملی، کمتر گلستانی است که نام شهر تمیشه را شنیده باشد.

این شهر پایتخت یک سلسله محلی متعلق به اوایل اسلام تا دوره سلجوقی بوده و هم‌اکنون بقایای شهر قدیمی تمیشه و دیوار آن در غرب روستای سرکلاته خرابشهر در شهرستان کردکوی به‌صورت تپه‌های پست و مرتفع جلب‌توجه می‌کند.

 بخشی از عناصر حفاظتی شهر متعلق به دوره ساسانی است که در زمان سلطنت انوشیروان ساخته‌شده بود. دیوار عظیم شهر تمیشه که از دامنه کوه واقع در جنوب روستای سرکلاته خرابشهر شروع‌شده و تا دریای خزر ادامه دارد نیز مربوط به دوره ساسانی است.

ویرانه‌های شهر تمیشه در محل آبادی سَرکلاته، مرکز دهستان چهارکوه، در بخش مرکزی شهرستان کُردکوی، در استان گلستان، در حدود ۱۱ کیلومتری جنوب غربی شهر کردکوی و ۶ کیلومتری جنوب راه اصلی کردکوی- بهشهر واقع است.

براساس منابع قابل دسترس به نظر می‌رسد نخستین پژوهش انجام شده در محدوده شهر تاریخی تمیشه، مربوط به سال ۱۳۴۳ خورشیدی است که ابتدا امتداد دیوار از جنگل‌های جنوب دهکده سرکلاته رهگیری شد ولی انتهای آن به دست نیامده است. دیوار تدافعی است و با آجرهای چهارگوش بزرگ به ابعاد ۸×۳۶×۳۶ سانتی متر و ۱۰×۳۸×۳۸ سانتی متر احتمالاً در دوره ساسانی ساخته شده که پیدا شدن سفال‌های بدون لعاب، تعلق آن را به دوره ساسانی تایید کرده است.

 پژوهش انجام‌شده در سال ۱۳۸۰ نشان می‌دهد شهر باستانی تمیشه با توجه به وسعت و گستردگی آثار تمیشه و موقعیت مکانی آن از لحاظ زیبایی‌شناسی و شهرسازی و به‌کارگیری از مصالح بومی در ساخت و سازهای شهری بی‌نظیر و عظیم بوده و به احتمال زیاد معماران پیش از احداث شهر دارای نقشه بوده‌اند.

 به استناد شواهد با توجه به رطوبت فراوان منطقه، بیشتر بناهای شهر روی پِی‌های سنگی قرار داشته‌اند، سقف خانه‌ها به صورت شیروانی و دارای بام پوش کانالی شکل و ناودانی بوده و طراحان شهر تمیشه برای حفاظت از شهر خندق و دیوار آجری پیرامون آن ساخته‌اند.

شهر تمیشه و تاسیسات وابسته به آن شامل محوطه‌های مهمی چون کانال قدیمی انتقال آب معروف به میرانلو، محوطه بانوسران، محوطه خرابشهر، دیوار تمیشه است.

با مطالعه ساختارهای معماری تمیشه چنین به نظر می‌رسد که این شهر پیش از ساخته شدن به مانند برخی از شهرهای ساسانی چون فیروزآباد دارای نقشه بوده و طراحان ساسانی از آن استفاده کرده‌اند البته به واسطه اوضاع سیاسی در این دوره و تحریک قبایل شمالی توسط امپراطوری روم، دولت ساسانی ناگزیر شد خطه شمال را با کشیدن دیوارهای دربند در قفقاز و دیوار بزرگ گرگان در دشت گرگان این مناطق را از خطر تهاجم گاه و بیگاه این اقوام دور نگاه دارد، زیرا نبردهای سنگین بین ایران ساسانی و دولت روم تقریباً به صورت دائمی هرازگاهی چند به وقوع می پیوست از این رو سیاستمداران این دولت‌ها، راه‌های فشار بر یکدیگر را دائماً مورد مطالعه قرار داده و از کوچکترین فرصت‌ها برای ضربه زدن استفاده می‌کردند.

مطالعات باستان‌شناسی در سال های ۸۸-۱۳۸۴ نشان می دهد که دیوار بزرگ گرگان و دیوار تمیشه در اواخر دوره ساسانی ساخته شده اما این دیوارها به ترتیب در جهت‌های غرب به شرق و شمال به جنوب کشیده شده است. 

بررسی های باستان شناسی در ضلع شمال گرگان نشان از استفاده این محوطه‌ها در اوایل دوره ساسانی بوده که پس از کشیدن دیوار این اسقرارگاه‌ها تا اندازه‌ای متروک شده است.

وجود ۴۳ قلعه متصل به دیوار گرگان و قلعه هایی چون قلعه یساقی، قلعه خرابه، سلطان دون، قلعه دلند، گوگ قلعه، دشت قلعه، گبری قلعه و قلعه گرگاندوز نشان می دهد که بخشی از سپاه ساسانی در این منطقه حضور دائم داشته و نسبت به حفاظت از این مرزها اقدام کرده‌اند.

 کشف بقایای چهارطاقی در قره دیب‌نشان از توجه بیش از پیش دولتمردان ساسانی به این ناحیه است. چنین به نظر می‌رسد شهر تمیشه یکی از شهرهای است که بر حسب ضرورت و نیاز ایجاد شده و به نوعی بخش تکمیلی از تاسیسات دفاعی بوده است.

علاوه بر اسناد و شواهد تاریخی که نشان دهنده جایگاه تمیشه در دوره اسلامی است پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد بخش‌هایی از این شهر در دوره اسلامی گسترش یافته و برخی از بناها دچار تغییر کاربری شده است.

مطالعات میان رشته ای در قلعه بانسران نشان از یک مسجد متعلق به اوایل دوره اسلامی است که در متون این دوره نیز به آن اشاره شده است.

بررسی یافته‌های سفالی که بیشترین طیف آن متعلق به قطعات سفال‌های قرمز ساده و منقوش است و شامل بقایای تنگ‌ها، کوزه‌ها، کاسه‌ها، بام پوش‌ها و غیره بوده که ادامه سنت سفالگری دوره ساسانی را تا قرون اولیه اسلام نشان می‌دهد البته وجود برج رادکان قرن پنجم هجری که دارای کتیبه‌های دوزبانه پهلوی ساسانی و کوفی بنایی است نشان از نفوذ فرهنگ ساسانی-اسلامی در این منطقه دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دوره ساسانی دوره ساسانیان درياي خزر نوروز کردکوی استانی اجتماعی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی شهرستانها نوروز استانی سیاسی گردشگري استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی دوره ساسانی نظر می رسد نشان می دهد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۲۱۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قدمت ۶۰ ساله شبکه استانی رادیو همدان

احمد شعبانی‌راد به بهانه روز رادیو در ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: رادیو یکی از رسانه‌های بسیار مهم در تاریخ رسانه بوده است و سابقه بسیار طولانی در این عرصه دارد.

وی با اشاره به اینکه رادیو به رسانه گرم معروف است و در طول سالیان سال در عرصه اطلاع رسانی، سرگرمی و افزایش آگاهی عمومی اثر گذار بوده، افزود: رادیو، همچنان نیز با توجه به آمار و نظرسنجی‌ها از این مزیت‌ها برخوردار است.

رئیس رادیو همدان خاطرنشان کرد: رادیو، امروزه به عنوان یک رسانه‌ای که اقشار مختلف مردم به ویژه فرهیختگان نسبت به آن اقبال دارند مطرح است.

شعبانی راد با تصریح بر اینکه این رسانه در عرصه اطلاع رسانی به موقع به دلیل سهل الوصول بودن مطرح است و در بحث افزایش آگاهی‌ها عمومی از بابت تولید محتوا در عرصه رادیو تولید سریعی دارد، گفت: امروزه، رادیو معمولاً در زمینه‌های مختلف نقش آفرینی می‌کند.

رئیس رادیو همدان در ادامه با اشاره به اینکه رادیو در همدان از سابقه زیادی برخوردار است، اظهار کرد: شبکه استانی رادیو و رادیو همدان بیش از ۶۰ سال قدمت دارد و این امر باعث شده است، این رسانه در استان همدان جایگاه ویژه ای بین مخاطبان داشته باشد.

برخی مردم با رادیو زندگی می‌کنند

شعبانی راد افزود: تولید کنندگان و اهالی رادیو در استان ما از بهترین نیروهای کار بلد ما هستند، مردم ما با رادیو خاطرات خیلی زیبایی دارند خاطرات کودکی خیلی از ما با رادیو رقم خورده است و رادیو از اول صبح در تمام خانه‌ها روشن بود و اکنون هم خیلی از مردم با رادیو زندگی می‌کنند و مخاطبان فعالی در این عرصه داریم که با رادیو زندگی می‌کنند که جای قدردانی از این افراد وجود دارد.

وی تصریح کرد: رادیو همدان برنامه‌های خیلی جاندار و استخوان داری در طول سالهای تأسیس خود تا کنون داشته است و از این بابت رادیو همدان برنامه‌های فاخر خیلی خوبی دارد و طبق نظر خیلی از مخاطبان رادیو همدان نسبت به خیلی از استان‌ها قابلیت مورد تحسینی را به خود اختصاص داده است.

رئیس رادیو همدان متذکر شد: رادیو همدان از استان‌های مختلفی مخاطب دارد و این نشان از کیفیت برنامه‌های رادیویی ما دارد و این موضوع به توان برنامه سازان، مجریان و تمام پرسنل رادیو برمی‌گردد که یک شبکه منسجم از نیروهای کاربلد را دور هم جمع کرده است.

شعبانی راد اذعان کرد: تعصب داشتن بچه‌های رادیو همدان یکی از ویژگی‌های بارز این افراد است که عاشقانه در حال کار هستند و در دوره جدید تلاش خواهیم کرد برنامه‌ها را به سمت برنامه‌های میدانی ببریم و در دل مردم برنامه اجرا کنیم.

وی گفت: از اهداف دیگر رادیو این است که از حضور خود مخاطبان در تهیه و تولید برنامه‌ها بیشتر استفاده کند، یعنی مشارکت مردم را در تولید برنامه‌ها افزایش دهیم و مردم می‌توانند محتواهای خود را از طریق فضای مجازی برای ما ارسال کنند.

شعبانی راد در پایان خاطرنشان کرد: در حال پیگیری افزایش حضور نخبگان در برنامه‌های رادیویی هستیم و تلاش خواهیم کرد یک قرارگاهی را در رادیو ایجاد کنیم برای اینکه افکار مردم یعنی اتاق فکر جامع در رادیو ایجاد کنیم که نیازهای مردم به سمت ما منتقل شود و ما مطابق نیازها و خواسته‌های رسانه‌ای مردم اقدام و برنامه سازی کنیم و محور اصلی ما مخاطب و مخاطب محوری یکی از ارکان رادیو است.

کد خبر 6088550